Danh sách các làng nghề truyền thống ở Hưng Yên.
Về với mảnh đất Hưng Yên ngàn năm văn vật, ta không chỉ chiêm ngưỡng những địa danh lịch sử như quần thể di tích Phố Hiến, di tích đền Đa Hòa với truyền thuyết Chử Đồng Tử - Tiên Dung... Hơn hết, ta còn được ghé thăm các làng nghề nổi tiếng từ xưa đến nay.
1
Nghề làm hương Cao Thôn
Từ Hà Nội về thành phố Hưng Yên, bạn sẽ đi qua khu vực Cao Thôn, thuộc xã Bảo Khê, thành phố Hưng Yên - nơi có nghề làm hương từ hơn 200 năm nay.Nguyên liệu làm hương là các loại thảo mộc như quế chi, thảo quả, đinh hương, hoa hồi... Ngòai ra còn có cả vỏ quả bưởi rừng, hoa bưởi khô, quế, bạch đàn... Tùy vào cách pha trộn nguyên liệu mà tạo ra các mùi hương khác nhau. Từ pha chế thảo mộc, se, nén đều yêu cầu sự tinh xảo, đạt tiêu chuẩn và chất lượng. Sau khi se, nén xong, hương được đem phơi nắng.
Hương Cao Thôn chủ yếu có 3 loại: hương vòng, hương nén và hương sào. Ngoài ra còn có hương quế, hương đen...
Nghề làm hương không chỉ mang vẻ đẹp tâm linh mà còn đem lại thu nhập kinh tế cho nhiều hộ gia đình. Hương Cao Thôn có mùi thơm nhẹ, thanh, không nức mà lại phảng phất lâu nên được nhân dân hầu hết các tỉnh miền Bắc ưa chuộng.
2
Làng nghề kim hoàn Huệ Lai.
Làng nghề kim hòan Huệ Lai nằm ở xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, Hưng Yên. Đây là làng nghề được hình thành và phát triển gần 20 năm nay.Những năm đầu của thập kỉ 90, một người con Huệ Lai đã mang nghề này về. Mới đầu chỉ có 3 -4 người học nghề. Qua thời gian, Huệ Lai trở thành một làng nghề.
Hiện nay làng nghề chế tác nhiều loại sản phẩm với mẫu mã đa dạng, chất lượng cao được khách hàng ưa chuộng như: dây chuyền, nhẫn, vòng tay, vòng cổ... Năm 2004, làng nghề Huệ Lai được công nhận là làng nghề truyền thống.
3
Nghề làm tương Bần - đặc sản của mảnh đất Hưng Yên.
Ai từng đi qua thị trấn Bần Yên Nhân, huyện Mỹ Hào sẽ không thể cầm lòng trước những hiệu bán tương - một đặc sản nổi tiếng của Hưng Yên.Xưa, tương Bần là một sản vật ngon dùng để tiến vua. Nay, tương Bần vẫn nổi tiếng và là thứ nước chấm được nhiều người say mê.
Nguyên liệu làm tương là nếp cái hoa vàng, đỗ tương và muối. Làm tương trải qua 3 công đoạn: làm mốc, ngả đỗ và phơi tương. Gạo nếp đem nấu chín thành xôi. Sau đó cho xôi ra nia ủ 2 ngày 2 đêm cho xôi mốc xanh. Để tạo mùi thơm đặc trưng cho mốc, người ta ủ với lá sen để mốc dậy mùi. Đỗ tương rang vàng đem xay nhỏ và ngâm trong chum sành từ 7 đến 10 ngày để đỗ lên màu vàng đỏ. Xôi nếp mốc xanh xoa cho tơi, sau đó tưới nước tương lên ủ 1 ngày 1 đêm cho mốc vàng. Sau đó cho mốc vào chum ngả cùng muối theo lượng phù hợp, khuấy đều và mang phơi nắng. Tương phơi nắng ít nhất 1 tháng. Tương ngon có màu vàng như mật ong.
Tương là thứ nước chấm không thể thiếu khi ăn rau muống luộc, thịt luộc, bánh đúc... Tương Bần đã trở thành niềm tự hào của người Hưng Yên và đi vào trong cao dao, dân ca: " Anh đi anh nhớ quê nhà/ Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương".
4
Nghề đúc đồng Lộng Thượng.
Làng đúc đồng Lộng Thượng thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, Hưng Yên.Theo sách sử ghi chép, ông tổ của nghề đúc đồng nơi đây là Khổng Minh Không- Quốc sư triều Lý thế kỉ 12. Ông đã đến đây và truyền lại nghề đúc đồng cho dân làng.
Làng đúc đồng Lộng Thượng xưa chuyên đúc tượng, đỉnh, chuông, nay chỉ đúc đồ thờ cúng như đỉnh, hạc, đèn, bát hương... Nguyên liệu chính là đồng phế liệu, nguyên liệu phụ gia là thiếc và chì. Công cụ để đúc đồng là bễ, lò, khuôn.
Để tạo được một sản phẩm hòan hảo, người thợ đúc đồng phải thuần thục 5 kĩ xảo, tỉ mẩn, tinh xảo và đặc biệt phải có lòng say mê nghề.
Ngày nay., làng đúc đồng Lộng Thượng được mở rộng sản xuất và ngày càng hồi sinh.
5
Làng nghề long nhãn Hồng Nam
Hưng Yên nổi tiếng với giống nhãn lồng thơm ngon. Ngoài nhãn tươi, Hưng Yên còn chế biến long nhãn đóng hộp. Nghề long nhãn có ở nhiều nơi trong tỉnh nhưng tập trung với quy mô lớn nhất là ở phường Hồng Nam, thành phố Hưng Yên.Trước đây, người ta đem quả nhãn cho vào lò sấy khô, rồi đem ra bóc thành long, gọi là long tệt. Hiện nay, những quả nhãn được xóay tách hạt rồi sau đó mới cho vào lò sấy khô và đóng hộp, gọi là long xóay. Long nhãn khi sấy xong có màu vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng. Long nhãn rất bổ dưỡng có thể dùng để nấu chè, ngâm rượu hoặc ăn trực tiếp.
Long nhãn Hưng Yên ngoài cung cấp nhu cầu tiêu dùng trong nước còn được đem xuất khẩu sang các nước như Trung Quốc, Nhật Bản...
